Чӑваш Енри шкулсенче вӗренекенсем математикӑпа патшалӑхӑн пӗрлехи экзаменне мӗнле тытни паллӑ. 2020 ҫулта математикӑпа (профиль шайӗнче) Чӑваш Енри 3274 ҫын экзамен тытнӑ. Вӗсенчен 217-шӗ (6,6 проценчӗ) чи пӗчӗк балл та пухайман. 279 ҫамрӑк (8,5 процент) 80 ытларах балл пухнӑ.
Математикӑна пирӗн республикӑри 6 ача питӗ лайӑх пӗлет. Шӑпах ҫавӑн чухлӗ ача экзамена 100 баллӑх тытнӑ. Вӗсем – Шупашкарти тата Ҫӗнӗ Шупашкарти вӗренекенсем. Патшалӑхӑн пӗрлехи экзаменне 100 баллӑх тытнисенчен иккӗшӗ Шупашкарти 3-мӗш лицейра, 2-шӗ – 2-мӗш лицейра вӗреннӗ, тепӗр иккӗшӗ – Ҫӗнӗ Шупашкарти 6-мӗш гимназире.
Ҫӗнӗ Шупашкарти ача пахчинче кӑшӑлвируспа чирлӗ ҫын ӗҫленӗ. Ҫавна май унта чирлекенсен йышӗ те ӳснӗ. Кун пирки Роспотребнадзорӑн Чӑваш Енри управленийӗн ертӳҫи Надежда Луговская пӗлтернӗ.
Сӑмах – Первомайски урамӗнче вырнаҫнӑ «Калинка» ача пахчи пирки. Унти ӗҫчен кӑшӑлвируспа чирлӗ ҫынпа хутшӑннӑ, анчах килте карантинра ларман. Унӑн анализӗ те вӑл инфекциленнине палӑртнӑ. Ҫакна пӗлсех вӑл ӗҫе килнӗ. Ача пахчин должноҫри ҫынни тӗлӗшпе протокол ҫырнӑ.
Аса илтерер: Чӑваш Ен кашӑлвируса пула йышӑннӑ чарусене пӑрахӑҫламалли иккӗмӗш тапхӑра кӗме хатӗрленет.
Кӑҫал вырӑс чӗлхипе 4981 ҫын Патшалӑхӑн пӗрлехи экзаменне тытнӑ. Вӗсенчен 1593-шӗ 80 балран ытларах пухнӑ. Ултӑ ҫын чи пӗчӗк балл та илеймен.
Лайӑх кӑтарту: 30 ҫын вырӑс чӗлхи экзаменӗнче 100 балл пухнӑ. Вӗсем Шупашкартан, Вӑрнар, Комсомольски, Пӑрачкав, Тӑвай районӗсенчен, Улатӑртан, Ҫӗмӗрлерен, Сӗнтӗрвӑрри районӗнчен, Ҫӗнӗ Шупашкартан.
Сӑмах май, кӑҫал информатикӑпа 8 яш-хӗр 100 балл илнӗ. Географи предмечӗпе 100 балл пухна 1 ҫын пулнӑ.
Ҫӗнӗ Шупашкар хули тӗлӗнче, Атӑл юханшывӗн сулахай ҫыранӗнче, 66 ҫулти хӗрарӑм путса вилнӗ. Инкеклӗ ӗҫсен министерствин Чӑваш Енри Тӗп управленийӗнче пӗлтернӗ тӑрӑх, хӗрарӑм шыва кӗме юраман вырӑнта шар курнӑ. Малтанласа шухӑшланӑ тӑрӑх, вӑл ӳсӗр пулнӑ.
Хӗрарӑм виллине шывран Патшалӑхӑн пӗчӗк кимӗсен инспекцийӗн шыравпа ҫӑлав службин ӗҫченӗсем кӑларнӑ.
Ҫулталӑк пуҫланнӑранпа пирӗн республикӑри пӗвесемпе кӳлӗсенче тата юханшывсенче 22 инкек пулнӑ. Вӗсенче 21 ҫын пурнӑҫӗ татӑлнӑ, ҫав шутран — 2 ачан.
Инкеклӗ ӗҫсен министерствин Чӑваш Енри Тӗп управленийӗ шыва кӗнӗ чухне асӑрханма чӗнсе калать. Эрех ӗҫсен уйрӑмах тимлӗ пулмалла.
Ҫӗршыв шайӗнче тухса тӑракан «Посреди России» (чӑв. Раҫҫей тӑрӑхӗнче) информаципе аналитика журналӗнче «Дембельские альбомы жителей Чувашии» (чӑв. Чӑваш Ен халӑхӗн дембель альбомӗсем) статья пичетленсе тухнӑ. Унта Ҫӗнӗ Шупашкарти Тӗкӗрҫӗ рашчин директорне Валерий Андреева сӑмах панӑ. Ӑна институт хыҫҫӑн салтака илнӗ пулнӑ. Сарӑту хулинче службӑра тӑнӑ чух увольнение кайсан тата арӑмӗ курма килсен вӑл уйрӑмах сӑнӳкерчӗк нумай тутарнӑ.
Ҫав хулари Александр Иванов стрелок-радист пулса Ту-16 самолетпа вӗҫнӗ. Инҫет Хӗвелтухӑҫӗнчен ӑна Вьетнама командировкӑна янӑ. Сарӑха пуҫланӑ фотоальбома алла илсен аса илмелли ун та сахал мар.
Статьяра ҫавӑн пекех Дмитрий Стафик, Вячеслав Шувалов, Вячеслав Перов, Андрей Сергеев (пурте Ҫӗнӗ Шупашкартан) тата ыттисен асаилӗвӗсене тата сӑнӳкерчӗкӗсене илсе кӑтартнӑ.
Салтак альбомӗсене ӗнерхи салтаксем типтерлӗ упраҫҫӗ, сӑнӳкерчӗксем ҫар пурнӑҫне асра упрама, пурнӑҫа туллин ӑнланма пулӑшаҫҫӗ.
Асӑннӑ журналта маларах чӑвашсене мӑсӑльман тӗнне йышӑнтарни пирки ҫырнӑччӗ («Исламизация чуваш», 15.02.2020).
Шупашкарта зоопарк тума палӑртнӑ. Ҫитес 5 ҫулта Чӑваш Ен аталанӑвӗн комплекслӑ программинче ӑна хута яма 600 млн тенкӗ уйӑрма пӑхса хунӑ.
Объекта ҫитес ҫул тума тытӑнасшӑн. Зоопарка 2026 ҫулта уҫма палӑртнӑ. Хальлӗхе проектпа смета документацийӗсене хатӗрлеҫҫӗ. 594 млн тенкине – Ростуризм, 6 млн тенкине республика уйӑрӗ.
Хальлӗхе зоопарк ӑҫта пулассине пӗлтермен. Унччен ӑна Шупашкарти «Амазони» паркра тӑвасси пирки калаҫкаланӑ.
Палӑртмалла: пирӗн республикӑра зоопарк ҫук. Шупашкарти А.Николавев ячӗллӗ паркра тата Ҫӗнӗ Шупашкарти Текӗрҫ ращинче зоокӗтессем ҫеҫ пур.
Патшалӑхӑн пӗрлехи экзаменӗсен кӑтартавӗсем килме пуҫланӑ. Географипе, информатикӑпа тата литературӑпа экзамен тытнисем хӑйсен балӗсене пӗлеҫҫӗ.
Географие 124 ҫын тытнӑ, 12 ҫын 80 ытларах балл пухнӑ. Ҫӗнӗ Шупашкарти 6-мӗш гимназире вӗреннӗ ҫамрӑк 100 баллӑх ҫырнӑ.
Литературӑпа 192 ҫын пӗлӗвне тӗрӗсленӗ. 14-шӗ 80 балран ытларах пухнӑ. Чи нумаййи 94 балл пухаканни пулнӑ.
Информатикӑпа 626 ҫын ППЭ тытнӑ. 135 ҫын 80 балран ытларах пухнӑ. Ҫӗнӗ Шупашкарти 14-мӗш шкулта вӗреннӗ 2 ҫын, Шупашкарти 3-мӗш лицейран тухнӑ 2 ҫамрӑк, Шӑмӑршӑ шкулӗнчи тата Ҫӗнӗ Шупашкарти 6-мӗш гимназири, Шупашкарти 20-мӗш шкулти тата Ҫӗнӗ Шупашкарти 18-мӗш лицейри пӗрер ҫын 100 балл пухӑ.
Ҫанталӑк шӑрӑх тӑнӑ чух ватти-яшши шыва кӗме васкать. Анчах, шел те, инкексем те пулаҫҫӗ. Паян Правительство ҫуртӗнче шыври хӑрушсӑрлӑх ыйтӑвне сӳтсе явма ятарласа ларӑва пуҫтарӑннӑ.
Утӑ уйӑхӗн 20-мӗшӗ тӗлне 19 ҫын путса вилнӗ. Вӗсен йышӗнче — икӗ ача.
ГКЧС ертӳҫи Вениамин Петров шыва путакансен шучӗ пӗлтӗрхи танлаштаруллӑ тапхӑртинчен 25 процент ӳснине пӗлтернӗ. Муркаш районӗнче 9 ҫын шыва путса вилнӗ, Ҫӗнӗ Шупашкар хулинче — 4, Канаш районӗнче — 3, Вӑрмар районӗнче — 2.
Инкексем ишме ирӗк паман вырӑнсенче пулса иртнӗ. Тепӗр тесен ялсенче: «Шыва кӗме юрамасть», — тесе асӑрхаттарнипех ҫырлахаҫҫӗ. Пӗве-кӳлле ятарласа хатӗрлеме васкамаҫҫӗ. Чӑваш Ен Элтеперӗн тивӗҫӗсене вӑхӑтлӑх пурнӑҫлакан Олег Николаев ҫавна ырламан.
Ҫӗнӗ Шупашкарти Технологипе управлени академийӗнче хӑй вӑхӑтӗнче «Биотехнологи» центрӗ йӗркеленӗ. Ҫав ӗҫе Технологипе управлени академийӗн ректорӗ, биологи ӑслӑлӑхӗсен докторӗ Иван Селиванов профессор пуҫарнипе уҫнӑ. Халӗ асӑннӑ центр ертӳҫи пысӑк чыса тивӗҫнӗ.
Раҫҫей Федерацийӗн ӑслӑлӑхпа техникӑн хисеплӗ ӗҫченӗ, биологи ӑслӑлӑхӗсен докторӗ, Ҫӗнӗ Шупашкарти Технологипе управлени академийӗн «Биотехнологи» центрӗн ертӳҫи Александр Самоделкин Раҫҫей Правительствин ӑслӑлӑхпа техника премйӗн лауреачӗ пулса тӑнӑ.
Александр Геннадьевич чӗрчунсен сывлӑхне хӳтӗлессипе, выльӑх-чӗрлӗх продукцине туса илессипе ҫӗнӗ меслет шутласа кӑларнӑ. Пултаруллӑ ӑслӑлӑх ӗҫченне Раҫҫей ӑслӑлӑхӗсен академине чӗнсе илсе чысланӑ. Наградӑна тивӗҫнӗ ентешӗмӗре академин вице-президенчӗ Ирина Донник тата Юрий Лачуга академик саламланӑ.
Паян Чӑваш Енре кӑшӑлвирус сарӑлнине хирӗҫ ӗҫлекен оперативлӑ штабӑн ларӑвӗ иртнӗ. Республикӑн сывлӑх сыхлав министрӗ Владимир Степанов пӗлтернӗ тӑрӑх, ӳпкене искусствӑлла майпа сывлаттаракан аппаратпа 23 пациента ҫыхӑнтарнӑ. Министр каланӑ тӑрӑх, ун пек аппаратсем пульницӑсенче ҫителӗклех. COVID-19 чирӗллисем валли республикӑра 1955 койка пӑхса хӑварнӑ.
Чирлекенсен шучӗ Шупашкарпа Ҫӗнӗ Шупашкарта ӳснине пӗлтернӗ. Чирлисенчен 42 проценчӗ – Шупашкарта пурӑнакансем. Юлашки эрнере ку цифра тата ӳснӗ, 52-64 процента ҫитнӗ. Унсӑр пуҫне республикӑри 14 районта чирлисем йышлӑ. Ҫавна май республика чару мерисене пӑрахӑҫлама хатӗр мар.
Чирлекенсенчен ытларахӑшӗ – 50-59 тата 40-49 ҫулсенчи ҫынсем.
⠀
-1.7 °C